Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Το διάβασμα στη βρεφική ηλικία

Photo by Lina Kivaka from Pexels
Συνήθως τα βρέφη δεν αντιλαμβάνονται γιατί κάνουμε όλα όσα κάνουμε εμείς μαζί τους, όμως κάθε δραστηριότητα τα εξοικειώνει με τον κόσμο που τα περιβάλει και τα βοηθά να μεγαλώσουν.
Το διάβασμα είναι μια πολύτιμη δραστηριότητα που βοηθάει πολύ το βρέφος στην ψυχοσυναισθηματική, γνωστική, γλωσσική και διανοητική του ανάπτυξη.

Γιατί είναι καλό να διαβάζουμε από νωρίς στο μωρό μας;

Γενικός κανόνας είναι ότι όσο περισσότερες λέξεις ακούει ένα βρέφος, τόσο πιο ικανό θα γίνει στην ομιλία του μελλοντικά. Επομένως, η συνεχής ομιλία στο βρέφος συμβάλει σε αυτό ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για διάβασμα ή για απλή λεκτική επικοινωνία μαζί του.

Το διάβασμα από πολύ νωρίς μαθαίνει στο μωρό:  

  • πώς να επικοινωνεί
  • σύμβολα, σχήματα, γράμματα και χρώματα
  • πώς να χτίζει το λόγο του, τη μνήμη του και πλούσιο λεξιλόγιο
  • διάφορες πληροφορίες για τον κόσμο που το περιβάλει
Το πιο θετικό αντίκτυπο του διαβάσματος στα μωρά είναι ότι η διαδικασία από μόνη της γίνεται πολύ αγαπημένη σε αυτά, καθώς περιλαμβάνει τη σύνδεσή τους μαζί μας, με τους φροντιστές και τα πιο κοντινά του πρόσωπα. Μέσω της σωματικής επαφής και της συνομιλίας μας μαζί του με μόνο μέσο ένα βιβλίο, ενισχύεται ο δεσμός μας μαζί του. Έτσι, το μωρό σταδιακά κάνει το συνειρμό ότι αυτό το αντικείμενο - το βιβλίο - το φέρνει σε επαφή με διαδικασίες που απολαμβάνει, τη σύνδεση, τη συνομιλία, την αλληλεπίδραση με τη μαμά ή τον μπαμπά.


Βιβλία ανάλογα με την ηλικία του μωρού

Μία καλή ηλικία για να ξεκινήσει κανείς να διαβάζει στο μωρό του είναι από 4 έως 6 μηνών. Ωστόσο, αυτό δεν είναι κανόνας. Κάθε γονιός μπορεί να επιλέξει διαφορετική χρονική στιγμή που θα θεωρήσει κατάλληλη για αυτή τη δραστηριότητα. Εμείς επιλέξαμε να διαβάσουμε στα παιδιά μας για πρώτη φορά όταν ήταν 6 μηνών.

Τα μωρά ηλικίας μεταξύ 4 και 6 μηνών ξεκινούν σιγά σιγά να δείχνουν ενδιαφέρον για κάποια αντικείμενα και συνεπώς και για τα βιβλία. Το πιο πιθανό είναι να τα πιάσουν, να τα μασήσουν ή να τα σπρώξουν στα πλαίσια της αναγνώρισης. Για το λόγο αυτό πιο κατάλληλα θεωρούνται τα σκληρόδετα ή υφασμάτινα βιβλία, με επαναλαμβανόμενα πρότυπα ή σχήματα, φωτεινά χρώματα, έντονες αντιθέσεις, μικρό και επαναλαμβανόμενο κείμενο με ρίμες.


Τα μωρά ηλικίας μεταξύ 6 και 12 μηνών αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι τα σχήματα και οι εικόνες που βλέπουν στα βιβλία αντιπροσωπεύουν κάποιο υπαρκτό αντικείμενο που πιθανόν να αναγνωρίζουν. Μπορεί να δείχνουν προτίμηση σε κάποιες εικόνες ή κάποια βιβλία ή ακόμη και σε κάποια κείμενα που φαίνεται να το διασκεδάζουν πιο πολύ ή να του τραβούν περισσότερο την προσοχή. 

Μιλώντας, δείχνοντας και επεξηγώντας μέσα από μικρές προτάσεις ή ερωτήσεις, ο γονέας παρακινεί το μωρό να δείξει με το χεράκι του, να κάνει ήχους μιμούμενο τους ήχους του γονέα, ή να απαντήσει στην ερώτηση με κάποια δική του ηχητική αλληλεπίδραση, να προσπαθήσει να γυρίσει τη σελίδα και να μιμηθεί τις εκφράσεις του γονέα του.


Πώς πρέπει να διαβάζουμε στο μωρό μας

  • Το διάβασμα είναι μια ιδανική στιγμή για να καθίσουμε αγκαλιά με το μωρό μας και να συνδεθούμε μαζί του, ενισχύοντάς του το αίσθημα της ασφάλειας. Μπορούμε να δημιουργήσουμε μια ρουτίνα γύρω από την ώρα της ανάγνωσης, επιλέγοντας για παράδειγμα μία ζεστή γωνιά του σπιτιού, ένα μαλακό κουβερτάκι, το αγαπημένο του λούτρινο κουκλάκι κ.λπ.
  • Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να γίνει το διάβασμα όσο πιο διασκεδαστικό γίνεται. Είναι πολύ καλό να διαβάζουμε στα μωρά μεγαλόφωνα και καθαρά με χρωματισμένη φωνή ανάλογα με το κείμενο, χρησιμοποιώντας το πρόσωπό και τα χέρια μας για να εκφράσουμε θαυμασμό, απορία, ευχαρίστηση, το μέγεθος ενός αντικειμένου ή την ένταση μιας κίνησης. Η μίμηση ενός ζώου, ο σχηματισμός των σχημάτων με τα δάχτυλά μας, η χρήση διαφορετικής φωνής σε κάθε χαρακτήρα και ό,τι άλλο μας καθοδηγεί το κείμενο και η εικονογράφηση, μπορούμε και θα πρέπει να το εκφράζουμε όσο πιο περιγραφικά γίνεται στο μωρό μας. 
  • Τα μωρά αγαπούν την επανάληψη γιατί μαθαίνουν από αυτή. Δεν είναι απαραίτητο να τελειώνουμε ένα βιβλίο σε αυτή την ηλικιακή περίοδο, ούτε να διαβάζουμε με τη σειρά το κείμενο. Μπορούμε να παραμείνουμε σε μία ή δύο σελίδες, που βλέπουμε ότι ενδιαφέρουν το μωρό, για αρκετή ώρα, ή και μέρες, επαναλαμβάνοντας το κείμενο με την ίδια ένταση και χρώμα, κάνοντας μικρές επαναλαμβανόμενες ερωταπαντήσεις (π.χ. που είναι το γατάκι; - Ααα, να το, το μαύρο γατάκι!) σχόλια ή  κουνώντας ρυθμικά το μωρό στον ήχο ενός ζώου ή ενός τραγουδιού, δείχνοντας αυτό που σχολιάζουμε ή περιγράφουμε κ.λπ. 
  • Μπορούμε να κρατήσουμε δύο βιβλία και να παροτρύνουμε το μωρό μας να διαλέξει αυτό που προτιμά κάνοντας μία μικρή περιγραφή του τύπου "θέλεις να διαβάσουμε το βιβλίο με τα ζωάκια ή το βιβλίο με τα χρώματα; - Ας δούμε σήμερα το βιβλίο με τα χρώματα". Δεν περιμένουμε φυσικά μία ενσυνείδητη επιλογή από εκείνο, αλλά με αυτό τον τρόπο ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή του από νωρίς. 

Πότε να διαβάζουμε στο μωρό μας

Είναι σημαντικό να διαβάζουμε καθημερινά στο μωρό μας δημιουργώντας μία ρουτίνα στην οποία έχουμε εντάξει και το διάβασμα, για παράδειγμα πριν την ώρα του ύπνου. Η ανάγνωση σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να έχει χαμηλότερη ένταση και διάρκεια, ώστε να βοηθήσει το μωρό να χαλαρώσει και να ηρεμήσει πριν τον ύπνο.
Ωστόσο, το διάβασμα δεν είναι απαραίτητο να γίνεται μόνο εκείνη την ώρα. Οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας μπορούμε να διαλέξουμε για να διαβάσουμε στο μωρό μας, αρκεί να έχουμε εξασφαλίσει ότι είναι στεγνό, ταϊσμένο και ξεκούραστο, όπως άλλωστε με κάθε άλλη δραστηριότητα.
Επίσης, μια ιδανική απασχόληση αποτελεί το διάβασμα όταν βρισκόμαστε σε αναμονή (π.χ. σε κάποιο ιατρείο), οπότε μπορούμε να κρατάμε πάντα στη βρεφική τσάντα ένα υφασμάτινο βιβλίο για μωρά.

Τί να διαβάζουμε στο μωρό μας

Τα βιβλία για μωρά θα πρέπει να έχουν απλό, επαναλαμβανόμενο, ρυθμικό και οικείο κείμενο με σαφείς εικόνες. Βιβλία με καθρέπτες, διαφορετικές υφές, παραθυράκια είναι επίσης κατάλληλα για μωρά πριν το έτος αλλά και μετά.

Όσο είναι πολύ μικρό το μωρό μας, απολαμβάνει απλά να ακούει τη φωνή μας. Έτσι μπορούμε να του περιγράφουμε εικόνες από κάποιο παιδικό βιβλιαράκι χωρίς κείμενο ή να του τραγουδούμε καθώς ξεφυλλίζουμε ένα τέτοιο.

Καθώς μεγαλώνει το μωρό μας και αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το περιβάλλον του, μπορούμε να διαλέγουμε βιβλία με απλές χρωματιστές εικόνες σε μονόχρωμο background.

Καθώς αρχίζει και χρησιμοποιεί τα χεράκια του για να αγγίξει ή να αρπάξει, μπορούμε να διαλέγουμε υφασμάτινα ή σκληρόδετα μικρά βιβλία, ή βιβλία από αδιάβροχα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στην ώρα του μπάνιου.

Όταν τα μωρό μας ξεκινάει να μπουσουλά ή να κάνει μικρά βήματα, θα πρέπει να έχουμε τα βιβλία σε προσβάσιμα σε αυτό  σημεία του σπιτιού ή του δωματίου του, ώστε να το παροτρύνουμε να τα επιλέξει και να τα επεξεργαστεί.

Τα άλμπουμ φωτογραφιών με πρόσωπα οικεία και αγαπημένα στο μωρό είναι μια πολύ καλή επιλογή επίσης. Φέρει τη μορφή βιβλίου και γεννά πολλές συζητήσεις που το μωρό θα απολαύσει σίγουρα.

Όταν το μωρό πλέον μεγαλώνει αρκετά και αρχίζει και λέει λεξούλες, μπορούμε να επιλέγουμε βιβλία με λέξεις ή μικρές φράσεις, ώστε να μπορούμε μέσω της ανάγνωσης και του παιχνιδιού να το παροτρύνουμε να επαναλάβει.

Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να είμαστε σίγουροι ότι μεγαλώνουμε έναν μικρό βιβλιόφιλο είναι να έχουμε πολλά βιβλία στο σπίτι και φυσικά να μας βλέπουν τα μωρά μας να διαβάζουμε.






Μπορείς να ακολουθείς τη σελίδα Bliss Seeking Mom στα


Αυτά από εμένα
Χρυσή 






Σχόλια

  1. Εξαιρετικό κείμενο.
    Να προσθέσω ότι δεν πειράζει αν τα παιδιά επιλέγουν το ίδιο βιβλίο κάθε φορά, γιατί έτσι αναπτύσσεται το λεξιλόγιό τους!
    Καλές συνήθειες από μικρά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πολύ ωραίο κείμενο! Αυτό με τη σύνδεση γονέα - παιδιού δεν το είχα σκεφτεί. Θα συμφωνήσω όμως με τα σκληροδετα και μαλακά βιβλία για αρχή καθώς εμείς θρηνησαμε απώλειες 😜

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Χαίρομαι να διαβάζω τα σχόλιά σας...

Δημοφιλή άρθρα

Η Μελίνα και το μέλι, ένα μελένιο παραμύθι από τη Βασ. Τσουρή

Πόσο μελένιο μπορεί να είναι ένα παραμύθι; Η Μελίνα και το μέλι είναι μια διασκεδαστική ιστορία που μας μαθαίνει τα πάντα για τις μέλισσες.

6 Χριστουγεννιάτικες γλυκιές συνταγές από 6 αγαπημένες food bloggers

Αν το σπίτι δε μυρίσει κανέλα, γαρύφαλλο και σοκολάτα, Χριστούγεννα δεν το λες!

Τριήμερο στην Άνω Χώρα Ναυπακτίας

Ψηλά στα βουνά της Αιτωλοακαρνανίας, μέσα στο πυκνό ελατόδασος, βρίσκεται το χωριό Άνω Χώρα. Ελάτε μαζί μου να σας συστήσω το χωριό καταγωγής μου, το υπέροχο μέρος που πέρασα τα καλοκαίρια της παιδικής μου ηλικίας.